Jeden z fundamentalnych obowiązków dla przedsiębiorców to przeprowadzenie corocznego remanentu, mającego na celu wewnętrzną kontrolę rzeczywistej wartości stanu magazynowego firmy. Dane uzyskane w procesie remanentu są porównywane z dokumentami potwierdzającymi ilość materiałów.
Remanent obejmuje półwyroby, wyroby gotowe, towary handlowe, materiały podstawowe i pomocnicze, oraz odpady i braki. Sporządza się go na zakończenie każdego roku podatkowego. Bazując na ewidencji księgowej (KPIR) oraz różnicy między remanentem na początku a końcu roku podatkowego, oblicza się rzeczywisty dochód lub stratę podatnika. Dokumenty potwierdzające ilość materiałów obejmują faktury, dokumenty magazynowe i raporty kasowe.
Oprócz corocznego remanentu, spis z natury jest konieczny w przypadkach takich jak rozpoczęcie działalności gospodarczej, zamknięcie działalności (obejmując również wyposażenie w przypadku zakończenia), zmiana wspólnika lub udziałów, oraz na żądanie urzędu skarbowego. Ponadto, przedsiębiorcy mają prawo sporządzać remanent w dowolnym momencie w trakcie roku podatkowego.
Proces przeprowadzenia remanentu, określony w odpowiednich przepisach, wymaga staranności i trwałości. Zawiera on co najmniej informacje takie jak data sporządzenia, nazwa firmy lub imię i nazwisko właściciela, numery pozycji, nazwa towaru, cena jednostkowa, jednostka miary, ilość potwierdzona podczas inwentaryzacji, wartość, ponumerowane arkusze, klauzula „Spis zakończono na pozycji…”, oraz podpisy osób biorących udział w inwentaryzacji. W przypadku sporządzenia spisu z natury na dzień 31 grudnia, suma z remanentu wpisywana jest do ewidencji KPIR na koniec roku podatkowego, otwierając nowy rok podatkowy. Wyjątki od tego obowiązku dotyczą niektórych branż, takich jak księgarnie, kantory, czy specjalne działy produkcji rolnej.
